Czym jest AFIR?

AFIR (Alternative Fuels Infrastructure Regulation) to rozporządzenie Rady Unii Europejskiej, przyjęte w lipcu 2023 roku, które zastępuje wcześniejszą Dyrektywę 2014/94/UE (AFID). Celem AFIR jest rozwój infrastruktury paliw alternatywnych na terenie Unii Europejskiej, co jest kluczowym elementem strategii osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku.

Cele AFIR

Głównym celem AFIR jest redukcja emisji gazów cieplarnianych w sektorze transportu, który obecnie odpowiada za prawie 25% całkowitej emisji w Unii Europejskiej, z czego aż 71% generują samochody osobowe. Aby osiągnąć neutralność klimatyczną, konieczne jest zmniejszenie zużycia paliw kopalnych i zwiększenie udziału paliw alternatywnych. AFIR ma zapewnić lepszy dostęp do infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych oraz innych pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi, co przyczyni się do zwiększenia liczby takich pojazdów na drogach.

Infrastruktura ładowania w ramach AFIR

AFIR wprowadza regulacje dotyczące infrastruktury ładowania przy kluczowych trasach na terenie Unii Europejskiej, zwanych TEN-T (Trans-European Transport Network). TEN-T obejmuje sieć bazową, będącą fundamentem rozwoju sieci transportowej, oraz sieć kompleksową, która zapewnia dostępność i łączność wszystkich regionów Unii.

W Polsce długość TEN-T wynosi 7501 kilometrów, z czego sieć bazowa to 3812 kilometrów, a sieć kompleksowa 3689 kilometrów. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) zaprezentowała w 2023 roku plan rozmieszczenia stacji ładowania dla pojazdów osobowych i ciężarowych wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych.

Założenia AFIR dotyczące stacji ładowania

Jednym z kluczowych założeń AFIR jest rozmieszczenie stref ładowania co 60 kilometrów wzdłuż głównych tras sieci bazowej TEN-T dla samochodów osobowych i ciężarowych poniżej 3,5 tony do końca 2025 roku. Każda z tych stref ma mieć moc co najmniej 400 kW, z minimum jednym punktem ładowania o mocy przynajmniej 150 kW. Do końca 2027 roku moc tych stref ma wzrosnąć do 600 kW, z przynajmniej dwoma punktami ładowania po 150 kW każdy.

Dla pojazdów ciężarowych elektrycznych powyżej 3,5 tony, huby ładowania mają być rozmieszczone co 120 kilometrów wzdłuż trasy TEN-T do końca 2025 roku.

Dodatkowe wymagania dotyczące infrastruktury

Rozporządzenie AFIR wprowadza także szereg innych wymagań mających na celu rozwój elektromobilności:

1. Przejrzystość płatności: Właściciele stacji ładowania muszą jasno informować o dostępnych opcjach płatności.
2. Doraźne ładowanie: Stacje ładowania muszą umożliwiać doraźne ładowanie samochodów elektrycznych.
3. Płatności kartą: Stacje o mocy powyżej 50 kW muszą umożliwiać płatności kartą płatniczą, bez konieczności posiadania specjalnych aplikacji czy kart.

Wytyczne dotyczące mocy stref ładowania

AFIR określa również wymagania dotyczące mocy publicznych stref ładowania w poszczególnych krajach członkowskich. Wskaźniki te wynoszą 1,3 kW na każde auto elektryczne oraz 0,8 kW na pojazdy hybrydowe typu plug-in. W Polsce oznacza to konieczność zwiększenia ogólnodostępnej mocy ładowania prawie o połowę do 2025 roku, co wymaga intensywnych działań.

AFIR jest kluczowym elementem strategii Unii Europejskiej dążącej do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. Rozwój infrastruktury paliw alternatywnych, w tym stacji ładowania pojazdów elektrycznych, ma nie tylko zmniejszyć emisje gazów cieplarnianych, ale także ułatwić użytkownikom dostęp do nowoczesnych i ekologicznych środków transportu. AFIR wprowadza szereg konkretnych wymagań i standardów, które mają zapewnić spójny rozwój infrastruktury na terenie całej Unii Europejskiej, w tym w Polsce.